Artikeloverzicht

"Ik was dolblij toen ik over de finish ging"

Katja Terpak was wel toe aan een uitdaging toen ze werd gevraagd om – namens de Sint Maartenskliniek – deel te nemen aan de HandbikeBattle . De voorbereiding was pittig, de overwinning des te groter. ‘Het heeft me een enorme push gegeven.’

Ze is nog maar 34 weken zwanger als Katja in 2006 via een spoedkeizersnee bevalt van een tweeling. Op dat moment ligt ze al tien weken in het ziekenhuis vanwege complicaties. Haar dochters komen gezond ter wereld, maar door een bloeding in haar rug loopt Katja een dwarslaesie op. Het is een enorme klap in een tóch al zo turbulente tijd. ‘Ik was lichamelijk en geestelijk in shock. Ik had wel door wat er met me gebeurd was, maar wat een dwarslaesie nou precies voor mij ging betekenen? Ik had géén idee. Toch is Katja al snel strijdvaardig. ‘Vroeger zei ik: als ik in een rolstoel terechtkom, hoeft het voor mij niet meer. En eerlijk gezegd ging dat in het begin ook door me heen. Maar ik dacht ook: ik heb verdorie niet tien weken liggen vechten voor mijn kinderen om het nu op te geven. Ik was er nog, dus wilde er wat van maken.

Zelfredzaam

Over haar revalidatie is Katja te spreken. ‘Mijn dwarslaesie is incompleet, dus ik heb nog sta- en loopfunctie. Met dat uitgangspunt stelde ik, samen met mijn fysiotherapeut, doelen. Zo vond ik traplopen erg belangrijk omdat mijn kinderen boven sliepen, dus kreeg ik daar technieken voor. Eerst op mijn billen, later kon ik echt traplopen met speciale beugels om mijn benen en voeten. Ik kreeg mijn zelfredzaamheid terug – daar ben ik mijn behandelaren in de Sint Maartenskliniek nog steeds dankbaar voor.’

HandbikeBattle

Het is haar revalidatiefysiotherapeut Inge die Katja in 2019 belt en vraagt of ze meedoet aan de HandbikeBattle, een handbikewedstrijd voor mensen met een beperking. Het doel is het beklimmen van de Kaunertaler gletsjer in Oostenrijk – een klim van 20 kilometer met een hoogteverschil van bijna duizend meter. Mensen kunnen individueel meedoen, of als onderdeel van een team. De Sint Maartenskliniek doet elk jaar mee met het team de ‘MaartensMasters’. Katja is meteen enthousiast. ‘Ik had één keer eerder in een handbike gezeten en het idee dat ik me sneller kon voortbewegen dan met mijn rolstoel, vond ik leuk. Vóór mijn dwarslaesie reed ik namelijk motor en toen vond ik die snelheid ook al zo fijn. Ik was daardoor best nieuwsgierig en ging de uitdaging graag aan.

Katja Terpak

Stok achter de deur

Eigenlijk is de eerstvolgende HandbikeBattle in 2020, maar door corona wordt die editie – tot twee keer toe – uitgesteld. Katja grinnikt. ‘Achteraf was ik daar wel blij om, want ik had het trainen behoorlijk onderschat. Ik dacht er wel te komen met wat oefeningen in de sportschool en een paar fysiobehandelingen, maar het was écht hard aanpoten. Vooral als we na een buitentraining nog ‘even’ het laatste stukje naar de Sint Maartenskliniek moesten fietsen, die bult op. Die was in het begin zó zwaar – ha, inwendig moest ik dan wel even vloeken. Ik kwam ook altijd boven met een vuurrood gezicht.’
Katja en haar teamgenoten worden tijdens de voorbereidingen bijgestaan door zes begeleiders van de Sint Maartenskliniek. ‘Niet alleen tijdens fitnessoefeningen, ook als we buiten gingen handbiken – dan fietste er iemand mee die me aanmoedigde. Verder zat de begeleiding in het maken van trainingsschema’s en oefeningen die je thuis kon doen. Het zat heel strak in elkaar.’ Die stimulans is fijn, vertelt Katja. ‘Ik was sowieso fanatiek, wilde geen training missen. Maar ik had ook een stok achter de deur nodig. Juist die strakke schema’s en deadlines hielpen me erdoorheen. Zonder begeleiding had ik het denk ik niet volgehouden.’

"Ik dacht er wel te komen met wat oefeningen in de sportschool en een paar fysiobehandelingen, maar het was écht hard aanpoten"

Bijzondere rit

In juni 2022 is het eindelijk zover en reizen Katja en haar teamgenoten af naar Oostenrijk. Haar buddy Inge fietst mee de berg op tijdens de rit. ‘Heel bijzonder, dat we dit nu óók samen konden doen. Ze moedigde me aan, riep wanneer ik moest eten en drinken en was vooral de laatste vier kilometer een grote steun.’ Dat deel is namelijk het taaist, gaat Katja verder. ‘Een steil stuk met alleen maar haarspeldbochten – en toen de finish eindelijk in zicht was, moest ik nóg een helling op. Een eindsprint zat er daardoor niet meer in, ik was compleet gesloopt. Maar wel dolblij toen ik over de finish ging!’ Hoewel het laatste stuk afzien is, weet Katja meteen: volgend jaar weer. ‘Ik vond het fantastisch, was trots op mijn tijd – twee uur en 47 minuten – maar dacht ook: de volgende keer moet en zal het sneller.’ Lachend: ‘Dus nu doe ik in 2023 opnieuw mee.’

"Ik was compleet gesloopt, maar wel dolblij toen ik over de finish ging!"

Katja met haar buddy Inge

Enorme push

Niet alleen de mooie ervaring is Katja bijgebleven, de HandbikeBatte is op meer vlakken een grote stimulans. Zo is ze van plan om weer te gaan motorrijden. Iets wat ze al zestien jaar niet heeft gedaan, maar wat met een aantal aanpassingen wel mogelijk is. ‘Dat laatste wist ik, maar ik stelde het steeds uit. Terwijl ik het motorrijden enorm mis. Door die week in Oostenrijk – en de periode ervoor – realiseerde ik me dat ik mijn dromen moet najagen. Dat was zonder die HandbikeBattle minder snel gebeurd. Het heeft me een enorme push gegeven.’
Sowieso helpt deze ervaring haar verder in het leven. ‘Het laat zien dat je lichamelijk sterker bent dan je denkt. Kijk, mijn benen zitten op een bepaald niveau, die worden niet beter. Maar mijn bovenlichaam wél. Ik denk daarom dat zo’n HandbikeBattle ook een stimulans kan zijn voor mensen die minder lang in hun revalidatieproces zitten, om erachter te komen wat ze nog allemaal wél kunnen. Maar bovenal wil ik hiermee een voorbeeld zijn voor mijn dochters: het maakt niet uit wat je wel of niet kunt, je bent tot heel veel in staat.’

"Het maakt niet uit wat je wel of niet kunt, je bent tot heel veel in staat"