Vrijheid terug na operatie en revalidatie
“Schilderen, wandelen en koken, ik kan het weer”
Kunstenaar Yette Rohde heeft haar vrijheid terug. Ze schildert weer uren op een dag in haar atelier, ze wandelt door haar geliefde Nijmegen en maakte zelfs weer een bergwandeling met haar vriendin op de Picos de Europa in Spanje. “Ik heb op die berg gehuild van blijdschap.”
Yette komt van ver. In 1999, ze was op stage in Duitsland, raakten artsen tijdens het nemen van een biopt een zenuw in haar schouder. Die zenuw stond in verbinding met de monnikskapspier, die de schouder op z’n plek houdt. Toen had ze er niet zoveel last van, maar jaren later kwam de pijn. Ze kreeg een kromming in de rug en scoliose en groeide steeds schever. Daardoor kreeg ze ook steeds meer pijn in haar hele lichaam, tot in haar bekken en tenen aan toe. Yette kon steeds minder, was chronisch moe en had elke dag pijn.
Nieuwe operatie
Een echte behandeling bestond niet. Ergotherapie en fysiotherapie, dat was het, vertelt Yette: “Totdat mijn schouderfysiotherapeut werd benaderd door Oscar Dorrestijn van de Sint Maartenskliniek. Hij had een 'live surgery’ gezien tijdens een cursus in Barcelona. Uitgevoerd door Bassem Elhassan, een bekende schouderchirurg uit Boston. Die operatie wilde dokter Dorrestijn in Nederland introduceren. En zo kwamen ze bij mij terecht.”
Hoewel Yette het spannend vond, ze voelde zich een soort proefkonijn, stemde ze er na vele gesprekken met dokter Dorrestijn, haar vriendin en een bevriende revalidatiearts mee in. “Ik kon bijna niets meer en het werd alleen maar slechter. Die bevriende arts overtuigde me met de opmerking dat de operatie al geslaagd zou zijn als de achteruitgang tot stilstand werd gebracht. Ik had niets te verliezen.”
Want van de springerige, energieke en enthousiaste Yette was in die tijd weinig over. “Ik kon nog maar twintig minuten per dag schilderen. Na het haren wassen, moest ik een uur rusten. Koken moest in fases, want na het snijden van de groenten had ik een pauze nodig. Zelfs een boek lezen kon maar even.”
Ik sta weer rechtop
Yette had de Nederlandse primeur. Op 29 juni 2022 was het zover. “Bij de operatie heeft dokter Dorrestijn samen met orthopedisch chirurg Marco van der Pluijm een stukje van mijn schouderblad afgezaagd. Daar zaten spieren op die nog functioneerden. Die hebben ze teruggeplaatst op andere plekken van mijn schouder. De getransplanteerde spieren trekken mijn schouderblad weer op zijn plek. Daardoor sta ik nu weer rechtop en heb ik weinig pijn meer. Die slechte, voorover hangende schouder had invloed op mijn hele lichaam.”
Bevrijding
De operatie was ingewikkeld en spannend, maar wat er op volgde was minstens zo ingrijpend voor Yette. Ze mocht de schouder acht weken lang niet bewegen en niet belasten. Om dat voor elkaar te krijgen, droeg ze dag en nacht een korset. Die hield haar rechterarm hoog en fixeerde haar schouder en rug. Alleen haar linkerarm kon vrij bewegen. “Het waren acht lange weken. Ik leefde met de dag. Meteen de eerste dag na die acht weken had ik een afspraak om het korset te verwijderen. Het voelde echt als een bevrijding. Dokter Dorrestijn zou eigenlijk nog op vakantie zijn, maar ik kon echt geen dag langer wachten.” Lachend: “En hij was erbij”.
Traplopen en wandelen kan weer
Dokter Dorrestijn zag al snel zag dat de operatie was geslaagd. Maar voor Yette duurde het langer om te geloven dat het goed was gegaan. Pas na negen maanden voelde ze dat ze echt vooruitging. “Ik kreeg mijn fysieke vrijheid terug en kon weer traplopen, naar de stad wandelen. Dat bewees voor mij dat het goed was gegaan. Ik kreeg weer vertrouwen.”
En nu? “Het gaat goed. En elke dag nog kleine beetjes beter. Ik blijf mijn oefeningen doen, om mijn fysieke vrijheid te onderhouden. En ik moet opletten dat ik in mijn enthousiasme niet te veel op een dag doe. Dan word ik echt teruggefloten door mijn lichaam.”
Samen vrij
Terug naar haar hoogtepunt sinds de operatie. “Die bergtocht in Spanje, samen met mijn vriendin. Dat was wel de ultieme ervaring. Dat we dit weer samen konden doen. Ik heb op die berg gehuild van blijdschap. Het gaat nu eindelijk niet telkens over mijn lichaam, over wat ik allemaal níet kan. Mijn vriendin hoeft nu niet meer de hele tijd rekening met mij te houden. Dankzij de operatie bij de Sint Maartenskliniek voel ik mij weer vrij. En niet alleen ik, ook mijn vriendin. We hebben samen onze vrijheid terug. En dat had ik nooit durven dromen.”