In overleg met de behandelend arts is besloten dat je het medicijn Methotrexaat (MTX) gaat gebruiken. Hebben jij of je ouders na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel deze dan gerust aan je behandelend arts of aan de verpleegkundige.
Wanneer wordt het gebruikt en hoe werkt het?
Bij reumatische aandoeningen zijn de gewrichten langdurig ontstoken, waardoor deze beschadigd kunnen raken. Methotrexaat onderdrukt het afweersysteem en remt ontstekingen. Hierdoor nemen ontstekingsverschijnselen zoals pijn en stijfheid af. Daarnaast gaat Methotrexaat op de lange termijn ook gewrichtsschade tegen.
Methotrexaat werkt langzaam. Het kan vier tot acht weken of soms zelfs langer duren voor het effect merkbaar wordt. Daarom zal je arts soms adviseren naast Methotrexaat andere pijnstillende en ontstekingsremmende middelen te gebruiken.
Hoe wordt het gebruikt?
Methotrexaat is beschikbaar in de vorm van tabletten van 2,5 mg en 10 mg en in de vorm van spuiten van 7,5 tot en met 30 mg. De reumatoloog bespreekt met je ouders of je tabletten of injecties krijgt.
Tabletten
Methotrexaat-tabletten worden één keer per week ingenomen. Je kunt de tabletten in één keer innemen of in 2 - 3 porties met een tussenpoos van 12 uur. Hierdoor zijn er mogelijk minder bijwerkingen. De tabletten kunnen met voedsel of drinken worden ingenomen. De tabletten kunnen ook worden opgelost in water en met wat ranja worden gedronken.
Tip voor ouders: bij kleine kinderen, die het niet willen drinken, kan de opgeloste Methotrexaat met een spuitje in de wangzak worden gegeven.
Injecties
Ook Metotrexaat-injecties worden één keer per week toegediend. Een verpleegkundige kan jou of je ouders leren hoe dat moet. Van de apotheek krijg je de spuiten. Soms komen lokale injectiereacties voor zoals roodheid, zwelling of jeuk. Deze reacties verdwijnen vanzelf.
Bloedcontrole
Door regelmatig het bloed te onderzoeken, kunnen vroegtijdige tekenen van lever- en bloedbeeldafwijkingen worden opgespoord. Het is daarom erg belangrijk dat je je aan de afspraken voor bloedcontrole houdt.
Bewaren van Methotrexaat
Methotrexaat moet op een droge, donkere plaats bewaard worden, buiten het bereik van kinderen.
Mogelijke bijwerkingen
Het gebruik van MTX kan leiden tot een aantal bij werkingen. Meestal verdwijnen deze snel na stoppen van de behandeling.
Meest voorkomend:
- Maag- of darmklachten: een vol gevoel, misselijkheid, diarree.
- Bij bloedonderzoek kan een afwijkende uitslag worden gevonden van de leverfunctie. Van deze afwijkende uitslag merk je niets. Jouw arts zal daarom je bloed regelmatig controleren. Een afwijkende uitslag van de leverfunctie is doorgaans van voorbijgaande aard. Om deze afwijking te voorkomen, schrijft de arts bovendien foliumzuur voor. Door foliumzuur te gebruiken, neemt de kans op leverbijwerkingen door Methotrexaat af.
Minder voorkomend:
- Ontsteking van het mondslijmvlies.
- Stoornissen in de bloedaanmaak. Dit wordt veroorzaakt door de onderdrukking van de aanmaak van beenmerg.
- Bepaalde vorm van longontsteking.
Zelden voorkomend:
- Huidafwijkingen, haaruitval.
- Hoofdpijn, duizeligheid.
- Verhoogde kans op infecties door stoornis in de bloedaanmaak.
Als één of meer van bovenstaande verschijnselen of andere lichamelijke veranderingen optreden, neem dan contact op met de arts.
Zwangerschap
De Methotrexaat kan van invloed zijn op de productie van zaad- en eicellen. Bij gebruik van Methotrexaat tijdens zwangerschap bestaat de kans op miskramen en aangeboren afwijkingen. Daarom wordt aan jongeren, zowel jongens als meisjes, die seksueel actief zijn, geadviseerd om voor een betrouwbare anticonceptie te zorgen tijdens en tot vier maanden na de behandeling met Methotrexaat.
Voor ouders: Als u zwanger bent en uw kind gebruikt Methotrexaat, dan adviseren we u voor de zekerheid om de eerste 48 uur na inname handschoenen te dragen als u in contact komt met urine, ontlasting of braaksel van uw kind.
Andere geneesmiddelen
Antibiotica:
Als je huisarts of een andere specialist het noodzakelijk acht jou met antibiotica te behandelen, meld dan altijd dat je behandeld wordt met Methotrexaat. Bepaalde antibiotica (Trimethoprim en Co-Trimoxazol) kunnen namelijk niet in combinatie met Methotrexaat worden gegeven.
Ontstekingsremmende pijnstillers
Ontstekingsremmende pijnstillers kunnen de bijwerkingen van Methotrexaat versterken, met name wanneer je meer dan 15 mg Methotrexaat per week gebruikt. Bij reuma worden deze geneesmiddelen toch bewust vaak gecombineerd. De ontstekingsremmende pijnstillers zorgen immers dat de klachten op korte termijn worden aangepakt, terwijl Methotrexaat op lange termijn de reuma te lijf gaat. Omdat de kinderreumatoloog regelmatig het bloed controleert op bijwerkingen, is de combinatie van Methotrexaat met ontstekingsremmende pijnstillers zo veilig mogelijk. Het is wel belangrijk dat de behandelend arts weet welke pijnstillers je gebruikt: ook de vrij verkrijgbare pijnstillers van de supermarkt, apotheek en drogist.
Andere geneesmiddelen
Indien je nog andere medicijnen gebruikt, ga dan altijd bij de voorschrijvend arts na of je de andere medicatie samen met de Methotrexaat kan gebruiken. Daarnaast raden wij jou of je ouders aan bij twijfel contact op te nemen met de huisarts of apotheek.
Methotrexaat en alcohol
Mocht het al aan de orde zijn: alcohol in combinatie met Methotrexaat kan de kans op leverfunctiestoornissen vergroten. Bij voorkeur daarom maximaal één alcoholconsumptie per dag.
Vaccinaties
Tijdens de behandeling met dit geneesmiddel mag je de griepprik krijgen. De griepprik verhoogt de weerstand en daarom raden wij jou aan om de griepprik te nemen tijdens deze behandeling. Geef dit door aan je huisarts. Over andere vaccinaties tijdens behandeling is weinig bekend. Overleg in ieder geval met je arts als je gevaccineerd moet worden.