Fractuurscreening en Osteoporosespreekuur
De verwachting voor Nederland is dat in de toekomst het aantal osteoporotische fracturen met 40% zal toenemen. Niet alleen leidt dit tot aanzienlijke morbiditeit (en ook mortaliteit, vooral bij heupfracturen), maar ook tot hoge kosten, waarbij vooral heupfracturen de meeste kosten genereren. Behandeling van osteoporose leidt tot 40% afname van het risico op een nieuwe fractuur en tot 20% afname van het sterfterisico.
Dit illustreert het belang van tijdige diagnose en behandeling, maar wereldwijd wordt osteoporose onderbehandeld. Ook in Nederland wordt naar schatting bij slechts 50% van de patiënten boven de 50 jaar met een fractuur onderzoek verricht naar osteoporose.
Screening
Er is een indicatie voor botdichtheidsmeting bij patiënten ≥ 50 jaar met een recente fractuur of bij patiënten ≥ 60 jaar met een verhoogde fractuurrisicoscore ≥ 4 punten volgens de risicoscore tabel in de NHG-standaard Fractuurpreventie. Denk daarnaast ook aan mogelijke oorzaken van secundaire osteoporose, zoals Vitamine D deficiëntie, medicamenteuze behandelingen (o.a. langdurig corticosteroïdgebruik), reumatische aandoeningen en gastro-intestinale aandoeningen (o.a. inflammatoire darmziekten en malabsorptiesyndromen).
Verwijzing fractuurscreening en osteoporosespreekuur Sint Maartenskliniek
Bij indicatie voor osteoporosescreening conform de NHG-standaard kan een patiënt desgewenst verwezen worden naar de Sint Maartenskliniek locatie Nijmegen.
Verwijzingsmogelijkheden via ZorgDomein
- Indien er alleen een Dexa-meting is gewenst kan dit rechtstreeks bij de afdeling Radiologie worden aangevraagd en wordt een verslag vanuit de afdeling Radiologie naar de verwijzer teruggestuurd. De huisarts moet dan zelf het verslag interpreteren en beleid bepalen en dit vervolgens met de patiënt bespreken. In het verslag van de radiologie wordt bij een negatieve uitslag (zoals wervel-inzakkingen) wel een aanvullende verwijzing voor een individueel osteoporoseconsult bij het reumacentrum geadviseerd.
- Als er ook behandeladvies is gewenst kan de combinatie van een Dexa-meting met een individueel consult op het Osteoporosespreekuur bij het reumacentrum aangevraagd worden. Na de Dexa-meting volgt dan (indien mogelijk) aansluitend een consult bij de reumatoloog of physician assistant. In dit consult krijgt de patiënt de uitslag van de botdichtheidsmeting en wordt het behandeladvies besproken. Dit advies is gebaseerd op de T-scores en VFA meting (Vertebral Fracture Assessment oftewel wervelhoogtemeting), bepaald bij de botdichtheidsmeting, maar ook op risicofactoren (middels vragenlijst) en persoonlijke voorkeuren (shared care decision making). Zo nodig wordt er aanvullend laboratoriumonderzoek en/of röntgenonderzoek verricht en behandeling opgestart.
- Er vindt nazorg plaats in de vorm van een (telefonisch) consult waarbij ook de osteoporoseverpleegkundige betrokken kan worden voor aanvullende uitleg over diagnose, werking en bijwerkingen van medicatie en monitoring van therapietrouw. Ook komen valpreventie, leefstijl- en voedingsadviezen (met betrekking tot calcium en vitamine D) uitgebreid aan bod. Gezien de complexiteit van de huidige osteoporose-zorg, waardoor er vaak geen one-size-fits-all adviezen mogelijk zijn, zijn we overgegaan naar individuele consulten in plaats van osteoporose groepsspreekuur. Zonder goede uitleg en adviezen stopt de helft van de patiënten al binnen een jaar met de behandeling, zoals ook blijkt uit onderzoek en onze eigen ervaring. Daarom hechten wij veel waarde aan het bevorderen van kennis en begrip, hetgeen uiteindelijk ten goede komt aan het zelfmanagement.
- Vervolgens worden patiënten voor verdere behandeling in sommige gevallen terugverwezen naar de huisarts of de verwijzend specialist, met daarbij advies over follow-up. In andere gevallen vervolgen we patiënten zelf, zoals bij het regelen van infusen met zoledroninezuur of nabehandeling na teriparatide of romosozumab, en zetten we patiënten op de wachtlijst voor een controle DEXA-meting. Er wordt altijd een uitgebreid verslag gemaakt welke naar de verwijzer en patiënt zelf gestuurd wordt.
Conclusie
Het belang van fractuurpreventie en behandeling van osteoporose door middel van goede en tijdige screening, diagnostiek en behandeling mag niet onderschat worden. Met ons huidige zorgaanbod beogen wij u hierin zo optimaal mogelijk te faciliteren en te adviseren.
Vragen?
Heeft u vragen over de screening of osteoporose? Of over een verwijzing naar de afdeling Reumatologie? Neem dan contact op voor collegiaal overleg via (024) 365 92 79, of stuur uw vraag naar: [email protected]
